Vast, variabel of dynamisch energiecontract?

De verschillende soorten energiecontracten met hun voor- en nadelen

Bij het afsluiten van een energiecontract kenden we steevast twee opties: een vast of variabel energiecontract. Maar er bestaat met het dynamisch energiecontract ook nog een relatief onbekende contractvorm. We nemen je mee in de verschillende soorten energiecontracten.

Wat is een vast energiecontract?

Een vast energiecontract is een overeenkomst met een energieleverancier voor een bepaalde tijd van 1, 2, 3, 4 of 5 jaar. Hiermee zet je ook je energietarief voor stroom en/of gas voor een langere periode vast. Na de prijsstijgingen van eind 2021 is één jaar meestal de langst mogelijke looptijd voor een vast energiecontract. Zeg je deze overeenkomst op voor de einddatum van het contract? Dan betaal je een opzegvergoeding aan de energieleverancier.

Het moment waarop je je energiecontract voor meerdere jaren vastzet, bepaalt hoe goed de deal is die je maakt. Net als bij het kopen of verkopen van aandelen. Zet je langer vast en stijgen de inkoopprijzen van energie daarna flink, dan mag je je handen dichtknijpen. Je hebt de beste keuze gemaakt. Maar stijgen deze maar beperkt of dalen ze zelfs, dan had je helaas (veel) goedkoper uit kunnen zijn.

Het lastige is natuurlijk dat niemand precies kan voorspellen wat de inkoopprijzen van energie gaan doen. Met een vast energiecontract koop je daarom letterlijk vooral zekerheid voor een bepaalde tijd. Na het aflopen ervan ben je wel weer afhankelijk van hoe de energieprijzen er dan voor staan. Het is dan dus mogelijk dat je kosten in één keer sterk stijgen of juist flink naar beneden kunnen gaan.

Voor- en nadelen van een vast energiecontract
  • Zekerheid van een vast tarief voor de gehele looptijd van het contract.
  • Stap je over van energieleverancier is er voor nieuwe klanten vaak een welkomstbonus.
  • Prijsstijgingen in de markt hebben geen invloed op het tarief dat jij betaalt.
  • Prijsdalingen zie je dan ook niet terug in je energietarief.
  • Je betaalt naast aansluitkosten per kWh elektriciteit of m3 gas ook een stukje winstmarge en risicopremie aan de leverancier.
  • Er is sprake van een opzegboete als je voor het einde van je contract overstapt.

Wat is een variabel energiecontract?

Een variabel energiecontract is juist een overeenkomst voor een onbepaalde tijd. Het contract loopt door, maar je kunt dit maandelijks opzeggen. Het tarief bij een variabel contract is een vast tarief voor 6 maanden dat de leverancier meestal op 1 januari en 1 juli aanpast. Sinds de energiecrisis van 2022 zijn er echter steeds meer leveranciers die wat vaker tot zelfs maandelijks hun variabele tarieven wijzigen.

Voor- en nadelen van een variabel energiecontract
  • Het contract is maandelijks opzegbaar.
  • De overstapbonus kan een aantrekkelijk aanbod zijn.
  • Omdat je tarieven doorgaans om de 6 maanden mogen wijzigen, kun je profiteren van prijsdalingen, maar de leverancier is dit niet verplicht.
  • Eventuele prijsstijgingen zullen zeker worden doorgevoerd in jouw tarief.
  • Ook bij een variabel contract betaal je naast de aansluitkosten per kWh of m3 mee aan de winst van de leverancier en wordt een risicopremie berekend.

Als je vaste contract afloopt, wordt dit bij de energieleverancier automatisch omgezet naar een variabel contract, in de meeste gevallen met een hoger tarief voor stroom en/of gas. Een zogenoemd slaperstarief.

Wat is een dynamisch energiecontract?

Een dynamisch energiecontract is ook een overeenkomst voor een onbepaalde tijd, opzegbaar per maand, en het werkt met uurprijzen. De tarieven bij een dynamisch contract verschillen per uur en hangen af van de vraag (verbruik) en het aanbod (opwekking en productie) van energie. Je betaalt op het moment van verbruik meestal de kale inkoopprijs, maar dat geldt niet voor alle aanbieders van dynamische energietarieven. Deze energiecontracten worden ook wel een flexibel energiecontract genoemd.

Over de afgelopen jaren lag het dynamisch tarief 85% van de tijd onder het gemiddelde (vaste) tarief dat een Nederlands huishouden betaalt. Daarom kan een dynamisch energiecontract soms even duurder zijn dan een vast of variabel energiecontract, maar over de jaren zul je hiermee gemiddeld het voordeligst uit zijn. Als de inkoopprijzen van energie omhoog gaan, zullen de variabele en uiteindelijk ook de vaste tarieven namelijk meestijgen. Alleen met vertraging.

Het dynamische energiecontract is in Nederland nog wat minder bekend, maar in Scandinavië komen vaste en variabele contracten nauwelijks meer voor en hebben de meeste mensen een dynamisch energiecontract.

Voor- en nadelen van een dynamisch energiecontract
  • Het contract is maandelijks opzegbaar.
  • Je kunt extra besparen op je verbruik door rekening te houden met wanneer de uurprijzen laag zijn.
  • Met de uurprijzen profiteer je als eerste van prijsdalingen.
  • Daarmee merk je ook als eerste de prijsstijgingen in de markt.
  • Zo lang de salderingsregeling nog van toepassing is, wordt je terugleververgoeding ook afhankelijk van de uurtarieven.